صرفه جویی انرژی در منزل

مقدمه :

کشور ماحدود 1% جمعیت جهان را دارد و در حدود 2% از انرژی جهان را مصرف می نماید . استفاده از برق ، گاز وسوخت مایع جهت گرمایش از مدتها پیش برای ما به صورت امری عادی درآمده و امروزه هیچ منزلی نمی تواند بدون استفاده از تجهیزات گرمایشی ، قابل سکونت باشد . سالهااست که بهای انواع انرژی افزایش ناچیزی داشته و انرژی گرمایشی با شرایط مناسبی در دسترس می باشد ، ولی این وضعیت به دلیل شرایط جهانی و افزایش بهای انرژی ( نفت ، برق و گاز) درحال تغییر است . تولید برق بسیارپر هزینه است به طوریکه برای تولید 1 برق حدود 1000 دلار سرمایه گذاری اولیه نیاز است و در طول استفاده از تاسیسات ، هزینه های جاری نیز به آن افزوده می شود . نمودار شماره 1 الگوی مصرف بخش خانگی در روزهای پیک سال 1382 در پله های مختلف مصرف (در مناطق غیر گرمسیر) را نشان می دهد . همانطور که ملاحظه می شود حدود 52 درصد از مشترکین خانگی حدود 27 درصد انرژی را مصرف می نمایند که تاپله مصرف 210 کیلووات ساعت می باشند و 73 درصد بقیه انرژی مصرفی در این گروه ، توسط 48 درصد از مشترکین خانگی مصرف می گردد .

 نمودار شماره(۱)

آیازمان آن فرا نرسیده است که مسئله صرفه جویی انرژی را جدی بگیریم ؟

در اثر سوزندان حامل های انرژی مانند ذغالسنگ ، چوب ، نفت و یا گاز ، آلاینده های مختلفی ایجاد می شوند. بطوریکه به ازاء تولید kwh 1 انرژی برق حدود 200 گرم گاز CO2 اردهوا می گرددوCO2 باعث گرم شدن اتمسفر و تقویت اثر گلخانه ای می شود. بیش از یک سوم مصرف انرژی نهایی ما مربوط به مصارف خانگی است که بخش زیادی از آن را می توان بدون از دست دادن رفاه معمولی ، صرفه جویی کرد. لذا ، مدیریت مصرف برق در خانه وصرفه جویی انرژی هایی که اضافی مصرف می شوند بایستی مورد توجه جدی قرار گیرد و ما از طریق این بروشور در زمینه صرفه جویی انرژی به شما کمک می نماییم . راهکارها اغلب موضوعات پیش پا افتاده ای هستند ، ولــــی می توانند تاثیرات بزرگی به همراه داشته باشند .

بالای صفحه

با ساعات اوج بارآشنا شویم :

نمودار شماره 2 مصرف انرژی برق را در یک روز نشان میدهد . همانطور که ملاحظه می فرمایید بیشترین مصرف از ساعت 20 الی 24 می باشد که معمولا همه در منزل می باشند لذا در این ساعات بخش خانگی بیشترین مصرف را دارد و مصرف بهینه برق در این ساعات بسیار باارزش است .

(نمودار شماره 2 )

نمودار شماره 3 مصرف انرژی برق را سال 1382 نشان می دهد ( مقادیر اوج بار روزهای سال مذکور منظور شده است ) . مشاهده می فرمایید که بیشترین مصارف در فصل تابستان از حدود اواسط تیر ماه لغایت اواسط شهریور ماه می باشد .

(نمودار شماره 3)

از دو نمودار شماره 2 و شماره 3 چنین استنباط می شود که ایامی در سال و نیز ساعاتی در هر شبانه روز دارای بیشترین مصرف انرژی الکتریکی می باشند که به آن روزها و ساعات ، اوج بار گفته می شود .

با دانستن این مطالب بایستی نحوه مصرف برق خانگی را طوری کنترل نماییم که مصرف در این روزها و آن ساعات ، کاهش یابد . با رعایت توصیه های ساده درصد بسیار زیادی از انرژی مصرفی، صرفه جویی گردیده و منحنی مصر روزانه کشور ما نیز مانند کشورهای توسعه یافته( نمودار شماره 4 – که منحنی روزانه کشور فرانسه را نشان می دهد ) اصلاح خواهد شد .

(نمودار شماره 4)

کسب آگاهی نمائید ، ضرر نمی کنید

امروزه تقریباً اکثر وسایل خانگی با برق کار می کنند که برخی از آنها به ویژه دستگاههـای قدیمـی ( یخچالها، ماشین لباسشویی ، خشک کن و غیره ) معمولاً برق زیادی را مصرف می کنند ، ولی این باعث نمی شود که فکر کنیم دستگاههای جدید اساساً کم مصرف هستند. تفاوت مصرف برق بین مدلهای مختلف بعضاَ بسیار زیاد است ، به همین دلیل قبل از خرید وسائل جدید حتماً از چگونگی مصرف برق وکارآیی آن از طریق برچسب انرژی و اینکه آیا دستگاه مورد نظربرای شرایط آب و هوایی محل سکونت شما مناسب است یا خیر، کسب اطلاع نمائید.

در رابطه با محیط خانه و لوازم برقی خانگی توصیه های زیر می توانند مفید باشند :

1- با رنگ آمیزی محیط داخل خانه به رنگ روشن و نصب پرده های تاشو در مقابل پنجره ها که امکان ورود حداکثر نور را می دهد ، از روشنایی روز بیشترین استفاده را ببرید . ضمنا” برای کف خانه از سرامیک ویا موکت های به رنگ روشن که نور را بازتاب می دهند استفاده نمایید.

2- تنظیم نورمناسب در ساعات اوج مصرف برق با حداقل چراغ روشن مورد لزوم

3-استفاده از یک نور عمومی ملایم و تاکید بر استفاده از نور متمرکز( چراغ مطالعه) و خاموش نمودن لامپ های اضافی

4- برنامه ریزی جهت درس خواندن بچه ها وتشویق به زود خوابیدن ( حتی الامکان ساعت 9 شب) و زود بیدار شدن برای مرور درس هادر صبح روز بعد

5-عدم استفاده ازوسایل برقی پرمصرف مانند سماور برقی ، اتو، چرخ گوشت ، آب میوه گیری ، ماشین لباسشویی و ....در ساعات اوج مصرف

6-تشویق به استحمام افراد منزل در ساعات اولیه روز( صبح ها) که شروع فعالیت روزانه است (هم باعث شادابی وسلامت خانواده می شود و هم عدم استفاده از سشوار در ساعات اوج بار را به دنبال دارد ) .

استفاده زیاد از وسایل برقی در ساعات اوج بار باعث اختلال در شبکه و خاموشی و یا صدمه دیدن وسایل می گردد.

لامپ های کم مصرف :

برای دسترسی به روشنائی مطلوب و دارای بازدهی بالا، در داخل منزل حتی الامکان ازلامپ های کم مصرف استفاده نموده و به موقع نسبت به غبار زدایی آنها اقدام فرمایید .

لامپ رشته ای نور را با تلفات زیاد تولیدمی کند و بیش از90 درصد انرژی مصرفــی آن به حـرارت تبدیـــل می شود در حالیکه لامپ های کم مصرف بدون تولید حرارت عمری بالغ بر 8 تا 10 برابر لامپ های رشته ای دارند . اگرچه لامپ های کم مصرف گرانتر از لامپهای رشته ای هستند ولی دوام طولانی تر و مصرف کم آنها خیلی زود تفاوت قیمت را جبران می کند .

لامپ های فلورسنت معمولی ( اصطلاحا” لامپ مهتابـی) نیز یک لامپ پر بازده است و در مکان هایی که امکان نصب و استفاده از آن مقدور است ، توصیه می شود

تلویزیون و وسایل صوتی و تصویری

مطـالعه بلند مدت در خصوص وسایل صوتی - تصویری به ویژه تلویزیون هایی که در حالت آماده به کار هستنـد ، نشـان مـی دهد نیمی از استفاده کنندگان از اینگونه وسایل آنها را درحالت آماده به کار قرار می دهند که به دلیل مصرف انرژی در حالت آماده به کار، در سطح کشور باعث اتلاف مقادیر زیادی انرژی الکتریکی خواهد شد ، لـذا توصیـه می گردد از کلید استفاده شود و در زمان های طولانی ، تلویزیون ها را در حالت آماده به کار نگه ندارید .

یخچال و فریزر:

این وسایل تقریباً یک پنجم انرژی را در خانواده مصرف می نمایند. مصرف انرژی این وسایل تا حد زیادی به این بستگی دارد که چه مقدار گرما به درون آنها نفوذ می کند ، که درمقابل بایستی با صرف انرژی بیشتر جبران گردد ، تا به برودتمورد نظر رسیده آنرا حفظ نماید .

1-درهنگام خرید حتما به برچسب انرژی دستگاه توجه نمایید .

2- حجم یخچال و فریزر باید باتوجه به نیاز و تعداد افراد خانواده انتخاب شود . بطور مثال یک یخچال – فریزر 14 فوت برای یک خانواده 2 تا 4 نفری کافی می باشد.

3-یخچال وفریزر را برروی سطح تراز و صاف قرار دهید تا درب یخچال بطور کامل بسته شده و کارکرد درستی داشته باشد.

حتی الامکان یخچال و فریزر را در مکانهائی که گرم نمی شوند قرار دهید . دقت شود که یخچال و فریزر نزدیک اجاق و اجسام گرم و یا در معرض تابش مستقیم خورشید قرار نگیرند .

5-نوار لاستیکی درب یخچال و فریزر را کنترل کنید و در صورت کوچکترین نشتی هوا بلافاصله آنها را تعویض نمایید .

6- مراقب باشید که لوله های پشتیخچال و فریزر که مخصوص هدایت گرما به بیرون هستند به خوبی در معرض جریان هوا قرار داشته و حداقل 20 سانتی متر با دیوار فاصله داشته باشند . گردگیری لوله های پشت یخچال و فریزر حداقل سالی دوبار انجام شود .

7-تنظیم صحیح ترموستات یخچال و فریزر نقش بسیار مهمی درکاهش مصرف انرژی این وسایل خواهدداشت

لذاتوصیه می شود ترموستات فریزر را بین 15 تا 18 درجه سانتی گراد زیر صفر و درجهترموستات یخچال را بین 3 تا 4 درجه بالای صفر تنظیم کنید

8- چیدن مواد به صورت مرتب ودرجای مخصوص در یخچال و فریزر ، باعث می شود که دسترسی به آنها آسان تر بوده و در هنگام گذاشتن یا برداشتن مدت کمتری درب آنها باز مانده و از نفوذ هوای گرم و مرطوب جلوگیری شود.

9- مواد غذایی گرم را ابتدا سرد نموده و سپس در داخل یخچال قرار دهید .

10- مواد غذایی را در فریزر دسته بندی کرده و آنها را طوری در کیسه های فریزر قرار دهید کههوای اضافی داخل آن وجود نداشته باشد.

11- از قراردادن ظرفهای حجیم داخل یخچال خودداری کنید چرا که فضای بی مورد اشغال کرده و به تبع آن باعث افزایش مصرف انرژی خواهد شد.

12- در اثر آب موجود در موادغذایی ویا بخار هوا ، در یخچال و فریـزر بـرفـک ایجـاد می شود و هرچه برفک بیشتر شود مصرف انرژی نیز بیشتر می گردد . بنابراین برفک های یخچال و فریزر را بطور منظم و در مقاطع زمانی مناسب پاک نمایید .

13- باز وبسته کردن بیهوده درب یخچال و فریزر باعث افزایش مصرف انرژی ی شود.

14- پس ازهر بار شستشوی داخل یخچال ( مخلوط آب نیم گرم و جوش شیرین ) برای یکنواخت شدن دمای داخل یخچال – فریزر باید چند ساعت با در بسته کار کنند.

ماشین لباسشویی :

ماشین لباسشویی را بایستی همیشه با ظرفیت کامل بکار گرفت . هرچند بعضی از مدل های جدید دارای سیستم کنترل آب و مصرف برق متناسب با مقدار لباس ها می باشند ، ولی استفاده از ظرفیت کامل با صرفه تر است . برای لباس با آلودگی معمولی ، دمای 60درجه سانتیگراد کافی است .

1- ظرفیت ماشین لباسشویی را متناسب با تعداد افراد خانواده انتخاب کنید.

2- در زمان انتخاب و خرید ، توجه داشته باشید که ماشین لباسشویی به سیستم خودکار تعیین مقدار مناسب آب به ازای لباس مجهز باشد.

3- استفاده از لوله کشی آب گـرم محـل مسکـونی در ماشین لباسشویی درکاهش مصرف انرژی بسیار مفید دو ورودی آب استفاده نمایید .

4- سرعت سانتریفوژ اگر چه در قیمت تاثیر دارد ولی در مصرف برق تاثیری ندارد لذا چنانچه پس از شستشو به یک خشک کن نیاز دارید ، لازم است ماشینی با سرعت بیشتر از 800 دور در دقیقه را انتخاب کنید.

5- بعضی ازماشینهای لباسشویی به برنامه زمانی شروع برنامه شستشو بعد از زمان اوج بار مجهزند. چنانچه ماشین لباسشویی شما این امکان را ندارد به منظور عدم آسیب رسانی به دستگاه و کمک به شبکه سعی نمایید در ساعات غیراوج بار از دستگاه استفاده نمایید .

6- از لباسشویی وقتی استفاده کنید که لباس کافی برای شستن داشته باشید.

7- حتی الامکان بجای استفاده از خشک کن ماشین لباسشویی از هوای آزاد برای خشک کردن استفاده کنید.

خشک کن لباس :

- خشک کن چگالشی نسبت به خشک کن با جریان هوا ، 10% بیشتر برق مصرف می کند.

توجه داشته باشید که خشک کن شما مجهز به رطوبت سنج باشد بدین ترتیب تا زمانی دستگاه کار می کند که در رختهای شستنی رطوبت وجود داشته باشد

ماشین ظرفشویی :

1- در هنگام خرید ماشین ظرفشویی حتماً به برچسب انرژی آن دقت فرمایید.

2- متناسب با تعداد اعضای خانواده نسبت به انتخاب ماشین ظرفشویی اقدام نمایید.

3- به شاخص های مصرف انرژی از جمله به نسبت تعداد ظرف و دوره شستشو و نیز لیتر آب مصرفی به نسبت تعداد ظرف و دوره شستشو توجه نمایید

4- اگر به آب گرم دسترســـی دارید ماشین ظرفشویی را به شبـکه آب گرم متصـل نماییـــد ( دمای آب گرم از 55 درجه سانتیگراد تجاوز نکند ) .

کولرهای آبی و گازی

1- ظرفیت برودتی کولرها باید متناسب با فضای مورد استفاده و شرایط آب و هوایی ( از لحاظ دما و رطوبت ) باشد و کولرهای بزرگتر تنها منجر به اتلاف انرژی الکتریکی می شوند.

2- از کولرهای آبی برای مناطق معتدل و از کولرهای گازی برای مناطق گرم و مرطوب استفاده کنید.

3- کانال کشی کولرها را از کوتاهترین مسیر انجام داده و حتماً می بایست بوسیله عایق کاری با پشم شیشه یا دیگر عایقها از هدر رفتن سرما در مسیر انتقال ، جلوگیری شود.

4- هرساله نسبت به تعویض پوشالهای کولر اقدام کنید و پیش از فصل گرما نسبت به سرویس آن اقدام نمایید .

5- نصب سایبان برروی کولرها در پشت بام ها در صرفه جویی انرژی موثر است .

6- از روشن نگه داشتن دائم کولر خود داری کنید و سعی کنید حتماً از ترموستات برای کنترل درجه حرارت محیط استفاده نمایید .

7- حتی الامکان از سرمایش موضعی استفاده کنید ، یعنی دریچه فضاهایی که مورد نیاز نیستند را مسدود کنید ، با این کار زمان استفاده از کولر کاهش می یابد .

8- کولرهای گازی از پرمصرف ترین وسایل خانگی هستند ، بنابراین اگر ضرورتی به استفاده از آن وجود ندارد در استفاده از آنها خودداری نموده و زمان استفاده از آن را به ساعات غیراوج بار برق منتقل نمایید.

9- کولـرهایگازی دارای ترموستـات تنظیم دما هستند . تنظیم دمای مناسب آن در فصلهای گرم سالبین 22- 18درجه سانتی گراد است که بهترین درجه برای محل سکونت است .

10- نصب کندانسور های گازی در سایه باعث جلوگیری از اتلاف مقدار قابل توجهی انرژی خواهد شد.

11- درصورت امکان کولرهای گازی را در مسیر باد نصب کنید ، زیرا باعث کاهش فشار برکولر و افزایش بازدهی و کاهش مصرف انرژی خواهدشد.

12- برای جلوگیری از خروج سرما ، اطراف پنجره ها و درها را با نوارهای درزگیری عایق نمایید.

13- در ساعات اوج بار از این وسایل پرمصرف استفاده نکنید .